Trong những năm gần đây tại Việt Nam, xu hướng thay đổi mô hình kinh doanh, xây dựng hoặc chuyển đổi thành nhà máy thông minh để tối ưu năng lực sản xuất, cùng với sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ máy học (Machine learning) hay dữ liệu lớn (Big data), dẫn đến nhu cầu về nguồn nhân lực chuyên môn cao, chuyên gia ngày càng tăng mạnh.
Vì thế, để thu hút, giữ chân cũng như tạo động lực làm việc cho nguồn nhân lực chuyên môn này, công ty cần có chính sách đãi ngộ hiệu quả. Bên cạnh việc có lộ trình sự nghiệp đa dạng, rõ ràng cho người lao động, việc kết hợp đánh giá chuẩn chỉnh phù hợp với tiêu chuẩn ngành nghề/công việc và hệ thống chi trả tương xứng là cần thiết.
Tùy vào chiến lược và mức độ đặc thù của công việc, công ty có thể cân nhắc tạo khác biệt trong một hoặc nhiều yếu tố chi trả sau đây:
Lương cơ bản cạnh tranh:
Thông thường, thang/bảng lương cơ bản được thiết kế và áp dụng cho tất cả các trường hợp người lao động trong công ty. Tuy nhiên, công ty có thể cân nhắc xây nhiều thang/bảng lương cơ bản khác nhau dựa vào công việc và vị trí nhằm tạo động lực cho người lao động cũng như dễ dàng trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân tài.
Một số điểm ICONIC gợi ý quý công ty cần chuẩn bị khi xây dựng nhiều thang/bảng lương:
- Danh sách những công việc/vị trí cần tạo khác biệt: Công ty có thể xem xét dựa trên một vài tiêu chí: (1) Mức độ khan hiếm của vị trí/công việc trên thị trường lao động, (2) Tính chất/độ phức tạp của công việc, (3) Tầm quan trọng của vị trí/công việc với mục tiêu tổ chức.
- Mức độ chênh lệch giữa các thang/bảng lương: Mức chênh lệch nên được thiết kế để đảm bảo tạo động lực cho người lao động ở nhóm công việc chuyên môn cao, nhưng để không gây tác động tiêu cực đến người lao động ở nhóm công việc bình thường, công ty cũng cần lưu ý tính cân bằng trong thang/bảng lương giữa các nhóm.
- Mức lương trên thị trường của từng công việc/vị trí đặc thù: Tham khảo mức lương trên thị trường giúp công ty có cái nhìn khách quan hơn về tình hình chung, đồng thời có căn cứ cụ thể cho những vị trí công việc đặc thù, từ đó thu hút ứng viên và giúp việc tuyển dụng dễ dàng hơn.
Để tham khảo mức lương thị trường theo ngành nghề và công việc, công ty có thể tham khảo báo cáo lương của ICONIC (theo thông tin liên hệ bên dưới).
Phụ cấp chuyên môn:
Dựa vào định hướng của công ty và xu hướng thị trường mà có thể xây dựng chính sách phụ cấp chuyên môn cho các vị trí công việc đặc thù.
Tùy vào mô hình kinh doanh của doanh nghiệp mà phụ cấp chuyên môn có đối tượng áp dụng khác nhau. Đối với một số ngành thuộc nhóm phi sản xuất, phụ cấp này thông thường chỉ áp dụng cho một hoặc vài người lao động, trong khi nhóm ngành sản xuất áp dụng rộng rãi hình thức đánh giá kỹ năng cho một số bộ phận để xác định mức phụ cấp phù hợp.
Sau đây là một số phụ cấp chuyên môn phổ biến trên thị trường: phụ cấp Kế toán trưởng, phụ cấp chuyên môn/kỹ năng - phổ biến ở thị trường chung, phụ cấp kỹ thuật, R&D, phụ cấp chất lượng, v.v… phổ biến ở thị trường sản xuất; hay phụ cấp Bán hàng, Thu mua, phụ cấp Kỹ sư kinh doanh, v.v… là một số loại phụ cấp phổ biến ở thị trường phi sản xuất.
Thưởng theo thành tích:
Bên cạnh lương hằng tháng, thưởng là một yếu tố đáng cân nhắc để tạo sự khác biệt trong chi trả đối với nhóm người lao động làm các công việc chuyên môn cao.
Thưởng thành tích có thể áp dụng theo cá nhân, theo nhóm hoặc phòng ban tùy vào tính chất công việc. Ngoài ra, công ty có thể cân nhắc thời điểm chi trả theo tháng, quý hay năm.
Ngoài những yếu tố chính liên quan trực tiếp đến thu nhập của người lao động nêu trên, công ty có thể gia tăng đãi ngộ cho người lao động bằng cách xem xét thêm những mục dưới đây:
Phúc lợi
Ngoài các loại phúc lợi bắt buộc theo luật lao động, công ty có thể cung cấp thêm các loại phúc lợi khác như tăng số ngày nghỉ phép năm, chương trình chăm sóc sức khỏe, áp dụng thời gian làm việc linh hoạt, v.v…
Thưởng đặc biệt
Bên cạnh thưởng thành tích định kỳ, các chương trình khích lệ, ghi nhận thành tích vượt bậc, những đóng góp vào thành công của cá nhân hay tập thể nên được xem xét xây dựng.
Phát triển nghề nghiệp
Việc xây dựng lộ trình sự nghiệp rõ ràng cho người lao động làm các công việc chuyên môn, cũng như là có các tiêu chí thăng tiến cụ thể là rất cần thiết. Đồng thời cũng cần đưa ra các chương trình đào tạo giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng chuyên môn của người lao động.
Việc tuyển dụng, phát triển và giữ chân nhân tài luôn là đề tài được nhiều doanh nghiệp quan tâm, đặc biệt là đối với nhân lực chuyên môn cao. ICONIC hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp doanh nghiệp tìm ra những giải pháp tối ưu, phù hợp với mục tiêu và tình hình nhân sự hiện tại của mình. Nếu quý công ty có nhu cầu tìm kiếm đơn vị tư vấn thêm về việc thiết lập chính sách chi trả cho nhóm người lao động làm các công việc chuyên môn, hãy liên hệ với ICONIC theo thông tin bên dưới.
